Empathy skills for healthcare workers

Biên dịch: Trần Minh Hiển

0
121

Tại sao chúng ta lại phàn nàn về bác sĩ của mình? Tại sao họ lại phàn nàn về chúng ta ,điều gì khiến mối quan hệ giữa bệnh nhân với bác sĩ trở nên phức tạp như vậy?

Một trong những lý do là bác sĩ có nhiều quyền lực hơn người bệnh, trong nhiều vấn đề bác sĩ có kiến thức vững chắc hơn người bệnh, bên cạnh đó rõ ràng là người bệnh thường ở trong tâm trạng lo lắng, bác sĩ lại có nhiều trách nhiệm hơn, bác sĩ có tâm lý sẵn sàng gặp người bệnh, người bệnh thì không, bác sĩ nắm rõ các luật lệ và quy định, người bệnh không rõ.

Môi trường cung cấp dịch vụ y tế lại tạo thêm nhiều rào cản, chúng ngăn chặn sự giao tiếp cởi mở, hiệu quả và đạt được sự hài lòng từ cả hai phía. Bên cạnh đó, nhiều hiểu lầm nhỏ đã góp phần tạo nên sự không hài lòng của cả hai bên làm lãng phí thời gian và cuối cùng là dẫn đến sự cố y khoa. Mỗi bên đều có một nhận định về phía bên kia và một cách rất thường xuyên, những nhận định này không mang tính cảm thông.

Tự đặt chúng ta vào vị trí của người khác để nhìn nhận lại chính bản thân chúng ta có thể giúp chúng ta hiểu tại sao việc giao tiếp lại không hiệu quả và từ đó có lẽ chúng ta sẽ tìm thấy giải pháp cho vấn đề này.

Cùng một tình huống nhưng cách nhìn của mỗi bên lại khác nhau:

BÁC SĨ BỆNH NHÂN
Bệnh nhân cứ nói luyên thuyên… Bác sĩ không chịu lắng nghe…
 Bệnh nhân tôi không chịu làm như tôi dặn. Bác sĩ không hiểu vì sao tôi không thể làm như hướng dẫn.
Cô ấy luôn nói hấp tấp như kiểu là tôi sắp đi ra ngoài đến nơi. Nếu tôi nhớ ra một điều gì đó quan trọng tại sao tôi lại không đề cập ngay đến nó nhỉ.
Chừng nào anh ta mới đi vào ý chính đây? Bác sĩ ngắt lời tôi.
Đó đâu phải chuyện của tôi. Đáng lẽ bác nên làm gì đó với bãi giữ xe chứ.
Người bệnh quy trách nhiệm cho tôi khi bệnh tình cô ấy không khá hơn. Tôi đang có 3 cuộc hẹn vậy mà sức khỏe tôi vẫn không khá hơn chút nào.
Anh ấy tưởng anh ấy có quyền, anh ấy không trân trọng những gì tôi đã làm để điều trị cho anh. Bác ấy đã được trả lương cho việc khám bệnh vậy mà bác chẳng khám bệnh cho tôi một cách có thiện chí.
Bệnh nhân của tôi không chịu nói những triệu chứng cơ bản cho tôi biết. Bác muốn hỏi gì thì cứ hỏi. Em sẽ  trả lời.
Bệnh nhân của tôi kỳ vọng tôi sẽ khiến chồng cô ấy bỏ được rượu. Tôi chỉ muốn bác ấy nói với chồng tôi về tác hại của  rượu.
Cô ta quá sổ sàng. Tại sao chúng ta không làm bạn được?
Tại sao có những bệnh nhân đã đặt lịch hẹn vào giờ chót mà sau đó còn than phiền chờ lâu nữa. Khi tôi thực sự cần gặp bác sĩ, tôi chưa bao giờ có đuợc một cuộc hẹn đúng giờ cả.
Bệnh  nhân mà tôi khám không thông cảm cho tôi khi tôi muốn bắt máy điện thoại. Tôi thật sự cần nói chuyện với bác sĩ vậy mà y tá không cho tôi nói.
Tôi hay nói đùa để không khí đỡ căng thẳng hơn. Đôi khi tôi cảm thấy như là bác sĩ đang đem tôi ra làm trò đùa.
Cô ta liên tục thay đổi bác sĩ. Tôi nghĩ rằng tốt nhất là nên có thêm ý kiến từ một bác sĩ khác. Hai cái đầu luôn tốt hơn một cái.
Tôi không nghĩ anh ta tin tưởng tôi. Tại sao tôi phải tin bác đó trong khi bác ấy mới khám cho tôi 2 lần và mỗi lần không tới 10 phút!
Tôi phải tập trung vào việc khám của mình. Tôi không thấy bác ấy ngước mặt nhìn tôi lần nào hết cả.
Những lời giải thích của tôi cặn kẽ vậy mà anh ta vẫn chưa hiểu. Nếu như cô ấy nói những từ đơn giản dễ hiểu thì may ra tôi còn hiểu, đằng này cô ấy toàn dùng từ ngữ toàn chuyên môn . `
Khám và ghi chép hồ sơ chính xác cũng đã làm mất hết thời gian của tôi  Bác sĩ của tôi nhìn có vẻ lạnh lùng lắm.
Tôi đã chỉ cho cô ấy những điểm sai để sau này cô ấy hiểu rõ hơn thôi. Bác ấy đã lớn tiếng với tôi, tôi thấy buồn.
Khám chữa bệnh là một công việc nghiêm túc. Tôi chưa thấy bác ấy cười bao giờ.
Khi tiếp xúc người bệnh, không phải lúc nào tôi cũng có xúc cảm. Bác ấy có vẻ lãnh đạm.
Tôi thậm chí còn không có thời gian để ngồi nữa. Tôi mong rằng bác sĩ sẽ ngồi xuống khi bác ấy nói chuyện với tôi.
Mỗi lần bệnh nhân này đến khám, thì có hàng triệu câu hỏi không liên quan gì đến bệnh tình. Không lúc nào bác sĩ cho tôi thời gian để hỏi hết.
Lần nào cũng vậy bệnh nhân  đều hỏi những câu hỏi giống nhau. Tôi thực sự  chưa nhận được câu trả lời mà tôi mong muốn.
Tôi bận lắm, không có rảnh để ngồi đó mà chờ bệnh nhân cởi đồ nhé. Cái bác đó bỏ mặt tôi chờ khá lâu mà không có mảnh vải che thân.
Tôi không có thời gian tám chuyện. Bác sĩ không quan tâm đến tôi.
Chị không thể nào đòi hỏi tôi phải nhớ tất cả những chi tiết nhỏ của mỗi bệnh nhân được. Bác sĩ của tôi quên những gì tôi đã khai với bác.
Lắm lúc tôi phải hỏi những câu hỏi hết sức riêng tư Bác sĩ làm tôi lúng túng.
Khi đề cập đến những vấn đề quan trọng, tôi phải nói rõ bệnh nhân cần làm gì. Bác sĩ toàn quyết định cho tôi không à.
Đa số các câu hỏi đều không có một câu trả lời đơn giản. Bác ấy luôn vòng vo và  chẳng có lập trường gì cả.
Tôi thích những bệnh nhân có trình độ học vấn cao, tuy nhiên tôi không có đủ thời gian để nghe mọi điều họ đã được nghe phong thanh ở đâu đó. Bác sĩ đã tỏ ra khó chịu  khi tôi cố nói cho ông ấy những gì tôi biết.
Một khi bệnh nhân  của tôi có các triệu chứng stress,thay vì kê toa thuốc thì tôi sẽ giải thích cho họ hiểu vấn đề. Bác sĩ nói rằng mọi thứ đều do tôi suy nghĩ mà ra.
Tôi không có nhiều thời gian nên cố gắng tập trung vào những  vấn đề chính của bệnh nhân. Bác sĩ của tôi luôn trong trạng thái vội vàng gấp gáp.
Tôi thật sự lo khi bệnh nhân của mình tự mua thuốc điều trị mà không  hiểu những gì họ đang làm. Bác sĩ của tôi thật giận khi tôi tự ý mua thuốc ngoài.
Trừ phi tôi biết lý do của bệnh nhân còn không tôi không thể nào ký vào giấy nghỉ ốm đó được. Bác sĩ  từ chối ký xác nhận giấy nghỉ ốm.
Về phương diện đạo đức và pháp lý thì tôi không thể nào kê toa thuốc khi mà tôi chưa khám bệnh nhân . Bác sĩ không chịu cho tôi đơn thuốc qua điện

thoại.

Đừng có mơ bác sĩ có cảm tình với mọi bệnh nhân. Bác sĩ không thích tôi.
Những bệnh nhân rầu rĩ ,tủi thân làm tôi thấy nản thật. khi tôi bệnh tôi thấy mình tủi thân ghê luôn ,không  phải mọi người như vậy sao?
Tôi kỳ vọng những bệnh nhân của mình ít gì cũng biết một chút. Bác sĩ của tôi làm tôi cảm thấy mình thật ngốc ngếch.
Tôi thấy áy náy khi nói cho bệnh nhân rằng chỉ còn 15 phút nữa thôi. Bác ấy không bao giờ nói cho tôi biết thời gian bác ấy có, đùng một cái bác ấy nói hết thời gian.
Chúng tôi phải làm một vài xét nghiệm cho anh. Bảo một vài xét nghiệm thôi mà sao lại có nhiều thủ thuật đau đớn đến thế này.
Y tá sẽ gọi cho anh nếu có vấn đề gì đáng lo ngại. Tôi ngồi chờ điện thoại và tự nghĩ chắc họ quên tôi rồi.
Chị có thể cảm thấy hơi khó chịu đấy. Tôi đau thiệt đó.
Chị phải đợi một chút nhé Chờ mất hai tiếng rưỡi rồi
Bác sĩ sẽ có ở đây trong vài phút nữa. Nửa tiếng sau, vẫn đang chờ.
Tôi không nghĩ rằng chị cần thuốc tê trong khi tôi khâu một vết thương nhỏ này. Cảm nhận kế tiếp của tôi là rất đau nhưng xấu hổ không dám nói ra.
Chúng tôi không cần cho chị nhập viện vì tình trạng của chị chưa đến nỗi nghiêm trọng. Khó khăn lắm tôi mới về được tới nhà.
Thuốc này có thể gây buồn ngủ Ôi tôi mở mắt không nổi bác ơi.
Tôi không biết được ai sẽ đến khám. Tôi thậm chí không có quyền chọn bác sĩ.
Lịch làm việc của tôi đã kín, tôi không còn thời gian trống cho những người bệnh thân quen của mình . Nếu muốn gặp ngay bác sĩ , hãy quên đi.
Khi tôi bắt đầu quen thân với bệnh nhân,anh ta chuyển chổ làm và không  quay trở lại khám nữa. Với công việc mới,tôi không thề nào đến gặp bác sĩ quen của mình nữa.
Người bệnh chờ quá lâu nên họ khó chịu khi nhìn thấy tôi. Họ bắt tôi chờ quá lâu. Tôi tự nhủ là tại sao mình phải đến đó đúng giờ chứ.
Khi y tá giao tiếp không tốt với người bệnh, họ lại mắng vốn tôi. Tôi nghĩ là bác sĩ phải chịu trách nhiệm kiểm soát cách giao tiếp của các y tá của mình chứ.

Tài liệu tham khảo:

Trích dịch từ: The intelligent patient guide to the doctor-patient relationship.